In 2023 kreeg de NEN 1010, dé norm voor veilige elektrotechnische installaties, grote aanpassingen die direct impact hebben op de dagelijkse praktijk van elektriciens. Je merkt misschien al dat nieuwe eisen aan aardlekschakelaars, brandbeveiliging (AFDD’s), zonnepaneel-installaties, en laadpalen veel nauwkeuriger zijn geworden.
De update zet scherp in op veiligheid bij woningen, utiliteitsbouw, slimme installaties, en duurzaamheid. Denk bijvoorbeeld aan strengere regels voor draadkleuren, installatieautomaat-niveaus, en extra aandacht voor kortsluitbeveiliging in huis. Ook krijg je nu praktische richtlijnen voor energiesystemen zoals zonnepanelen.
Wil je weten hoe de nieuwste NEN 1010-normen jouw werk veranderen? Ontdek alles over de belangrijke wijzigingen, van installatietechniek en keuringen tot de eisen voor energiebesparing en draadwerk. Met deze kennis zorg je dat je als installateur helemaal bij de tijd blijft!
Definitie: Wat is NEN 1010 en waarom zijn updates belangrijk?
De NEN 1010 norm beschrijft in Nederland dé richtlijn voor veilige, elektrische laagspanningsinstallaties. Deze norm, vastgesteld door de Koninklijke Nederlandse Norm (NEN), bepaalt aan welke eisen een elektrische installatie in woningen, utiliteitsbouw, industrie en openbare ruimtes moet voldoen. Elke nieuwe uitgave van NEN 1010 brengt ingrijpende wijzigingen op het gebied van techniek, veiligheid, installatiepraktijken en aansluitvoorwaarden. Met de komst van innovatieve tech zoals zonnepanelen, elektrische voertuigen en slimme woningen, snap je waarom regelmatige updates essentieel zijn.
Geschiedenis van NEN 1010: Hoe zijn de regels ontstaan?
NEN 1010 stamt uit de jaren 60 en is altijd afgestemd op de Europese normen (EN) en internationale standaarden (IEC 60364). Destijds werd de norm een verplicht document voor iedereen die elektrische installaties aanlegt of inspecteert – van ZZP elektriciens tot grote aannemers, scholen en woningcorporaties. Sindsdien volgt NEN 1010 de technische evolutie op de voet, met updates om gelijke tred te houden met onder andere de energietransitie, smart grid technologie, digitalisering en duurzame installaties.
- Introductie van nieuwe beveiligingsmaatregelen: Elk decennium vormen kortsluitbeveiligingen, overstroombeveiligingen en aardlekschakelaars een groter onderdeel van de regelgeving, ook voor bedrijfspanden en woonhuizen.
- Afstemming op technische innovaties: Denk aan de snelle opkomst van PV-installaties, laadpalen voor EV’s, domotica en integratie van batterijopslag.
Belangrijkste veranderingen in de laatste NEN 1010 update
De laatste NEN 1010 update brengt flinke wijzigingen mee die direct invloed hebben op elektrotechnische installaties in woningen en bedrijven. Opvallende veranderingen waar je als installateur, aannemer of particulier niet omheen kunt:
- Verplichte aardlekbeveiliging: Voor vrijwel alle eindgroepen is voortaan een aardlekschakelaar (maximaal 30 mA) verplicht.
- Uitgebreide voorzieningen voor zonnepanelen: Eisen aan gelijkstroominstallaties, aardingsmethoden en scheidingsmogelijkheden bij pv-systemen zijn verder aangescherpt.
- EV-laadpunten: Voor het installeren van laadpalen gelden strengere regels rond selectiviteit, nominale waarde van beveiligingen, en vereiste aan speciale groepen in de groepenkast.
- Nieuwe normen voor badkamerinstallatie: Zones in badkamers zijn opnieuw gedefinieerd. Dit beïnvloedt waar je stopcontacten en schakelaars veilig mag plaatsen.
- Compatibiliteit met smart home technologie: Duidelijke richtlijnen voor koppeling en beveiliging van geconnecteerde installaties, zoals KNX-systemen en slimme meters.
Stappen: Hoe werkt de implementatie van NEN 1010 updates?
Het proces om een elektrische installatie conform de laatste NEN 1010 veiligheidsregels te brengen, verloopt stapsgewijs. Je hebt te maken met meerdere technische en administratieve stappen:
- Analyse huidige installatie: Eerst inspecteer en inventariseer je bestaande installaties volgens inspectieprotocollen.
- Ontwerp en aanpassingen: Het ontwerp van de aanpassingen wordt uitgewerkt in schema’s, met beleid voor selectiviteit, beveiliging en betrouwbaarheid.
- Uitvoering van werkzaamheden: Je vervangt, wijzigt of breidt elektrische installaties uit volgens de nieuwste norm.
- Keuring en verslaglegging: Elke installatie moet getest worden met meetapparatuur (zoals installatietesters van Fluke of Metrel). Je documenteert alle testresultaten en certificaten.
- Oplevering en certificering: Na de update wordt alles opgeleverd volgens de eisen van SCIOS Scope 10 of 12 (voor bedrijven) of een erkende inspecteur.
Veiligheid, betrouwbaarheid en praktijk: Wat betekenen de veranderingen voor jou?
De nieuwste aanpassingen willen niet alleen ongelukken, kortsluiting of brand voorkomen – ze creëren ook kansen. Dankzij de aanpassingen aan selectiviteit (doorschakelmogelijkheden), afstemming tussen automaten en aardlekschakelaars, en eisen aan draden en installatieautomaten in de groepenkast, verklein je risico’s aanzienlijk. Sterker nog, met de focus op duurzaamheid door ondersteuning van zonnepaneelinstallaties en verplichtingen voor veilige laadpunten, wordt de weg vrijgemaakt voor een energiezuiniger huishouden. Wil je weten hoe jouw groepenkast het beste kan worden aangepast? Kijk dan eens bij onze tips voor groepenkast indeling aanpassen.
NEN 1010 en innovaties: Praktische voorbeelden en type installaties
Concrete voorbeelden van toepassingen die in de nieuwe NEN 1010 centraal staan:
- Zekeringsautomaten en aardlekautomaten: Selectieve inzet van 2P-automaten in natte ruimtes om valse uitschakeling te voorkomen.
- PV-omvormers en batterijopslag: Eisen aan afschakelapparatuur, toevoerleidingen en vlamboogdetectie als extra beveiliging bij zonnepaneelinstallaties.
Wil je praktisch advies over het uitbreiden van elektrische groepen voor de aanschaf van een inductiekookplaat? Bezoek dan onze pagina extra groep voor kookplaat aanleggen advies en ontdek de nieuwste eisen.
Veelgestelde vragen over de NEN 1010 update
- Wanneer geldt de NEN 1010 update? Direct na publicatie, tenzij een bouwaanvraag of vergunning nog op de vorige norm gebaseerd is.
- Moet ik mijn bestaande installatie verplicht aanpassen? Bestaande installatie hoeft niet direct te worden aangepast, maar bij uitbreiding, renovatie of verbouwing moet je voldoen aan de laatste eisen.
- Welke keuringsvoorwaarden zijn aangepast? Rapportage, verslaglegging en het uitvoeren van metingen zijn nu strikter voorgeschreven. Erkende installateurs en SCIOS-gecertificeerde bedrijven houden inspectiebeheer up-to-date.
- Wat als ik een elektrische laadpaal wil plaatsen? Elektrische laadpunten moeten geïnstalleerd worden op een aparte, beveiligde groep met een aardlekschakelaar van maximaal 30mA.
Wil je weten of jouw elektrische installatie up-to-date is met de nieuwste NEN 1010 eisen? Laat dan een vrijblijvende offerte opstellen door DAMAN installatietechniek. Ga snel naar gratis NEN 1010 update offerte aanvragen voor maatwerkadvies!
Meest gestelde vragen
1. Welke nieuwe veiligheidseisen introduceert de laatste update van NEN 1010?
Met de nieuwste NEN 1010-actualisatie zijn de eisen rondom aardlekschakelaars en selectiviteit flink aangescherpt. Je moet nu bijvoorbeeld rekening houden met de juiste toepassing van type A en B aardlekschakelaars bij installaties met zonnepanelen of laadpalen, zoals geadviseerd door organisaties als NEN en ISSO. Ook legt de norm meer nadruk op extra isolatie bij natte ruimtes en externe invloeden.
DAMAN installatietechniek adviseert altijd te werken volgens deze nieuwste protocollen, zodat je installatie toekomstbestendig én veilig is. Meer weten over vakkundige installatie in jouw regio? Lees verder over Elektricien Zoetermeer!
2. Hoe beïnvloeden de wijzigingen in NEN 1010 de installatie van zonnepanelen en laadpalen?
De NEN 1010 stelt strengere eisen aan het aansluiten van duurzame energietoepassingen, zoals zonnepanelen (PV-installaties) en laadpalen voor elektrische auto’s. Experts van Techniek Nederland signaleren dat je nu verplicht rekening moet houden met vlamboogdetectie, SPD’s (overspanningsbeveiliging) en het gebruik van geschikte bekabeling voor hogere vermogens.
Daarnaast moet de groepenkast voldoen aan extra eisen rond scheiding van groepen en aardlekschakelaars volgens VDE- en IEC-richtlijnen. Dit alles is belangrijk voor zowel woningen als bedrijfspanden, dus laat je altijd goed adviseren.
3. Wat betekenen de recente NEN 1010-aanpassingen voor bestaande en nieuwe woningen?
Voor jou als bewoner betekent de nieuwe NEN 1010 dat er meer focus is gekomen op brandveiligheid, kinderbeveiliging en overbelasting van elektrische netten. De normen zijn afgestemd op recente technische ontwikkelingen en productinnovaties zoals slimme meters en domotica-systemen. Branche-expert TNO ondersteunt dit beleid met onderzoek naar praktijksituaties en effectiviteit.
Bij nieuwbouw ben je verplicht om deze richtlijnen per direct toe te passen. Bij verbouwingen is een update aan te raden voor veiligheid en waarde van je woning. Advies of keuring nodig? Neem contact op met DAMAN installatietechniek of ontdek meer over Installatiebedrijf Gouda voor deskundige ondersteuning!
