Bij bijna elke verbouwing of uitbreiding kom je de NEN 1010 tegen. Deze norm voor elektrotechnische installaties gaat over veiligheid, het voorkomen van brandgevaar en het waarborgen van een goede werking van elektrische systemen. Of je nu een extra groep aanlegt, nieuwe aansluitpunten maakt of bestaande bedrading wijzigt, de juiste toepassing van NEN 1010 is cruciaal.
Denk aan eisen zoals het plaatsen van aardlekschakelaars, de juiste manier van bekabelen, meten en testen van de installatie, maar ook het opstellen van een duidelijk installatieplan. Bij verbouwen of uitbouwen draait het om het inspelen op de bestaande situatie. Je moet weten hoe je schakelmateriaal, beschermingsmaatregelen, isolatie en veilige contacten verwerkt volgens de nieuwste richtlijnen uit NEN 1010.
Goede praktijk betekent plannen, veilig werken en controleren. Je pakt elk onderdeel verschillend aan: vonkvrije installatie in de badkamer, overspanningsbeveiliging bij uitbreidingen en de juiste groepsindeling van de groepenkast. Met kennis van de norm voorkom je problemen bij oplevering, keur je jouw werk makkelijk zelf af én voldoe je aan de wettelijke eisen. Daardoor maak je je klus niet alleen netjes af, maar ook volgens de regels.
Wat is NEN 1010 en wat betekent het bij verbouwingen of uitbreidingen?
NEN 1010 is dé Nederlandse norm voor laagspanningsinstallaties. Deze technische standaard stelt heldere eisen aan ontwerp, aanleg en het onderhoud van elektrische installaties in woningen en utiliteitsbouw. De norm is direct van toepassing zodra je verbouwt of uitbreidt, of dat nu gaat om het plaatsen van een nieuwe groepenkast, het uitbreiden van een keukeninstallatie, of het moderniseren van een badkamerinstallatie. Door NEN 1010 toe te passen voldoe je aan de Nederlandse wet- en regelgeving (Bouwbesluit, Arbowet). Daarnaast zorgt het voor maximale veiligheid, minimaliseert het brandgevaar én verminder je de kans op storingen en letsel. Met instanties als NEN, IEC en KEMA die toezicht houden op normen en testen, weet je zeker dat je met een brede autoriteit werkt.
- Overbelasting voorkomen: Voorkom brand door te zorgen voor voldoende groepen en juiste bekabeling volgens NEN 1010, bijvoorbeeld bij uitbreiding van je keukenstroom.
- Aardlekschakelaar verplicht: Iedere nieuwe groep in huis moet een eigen aardlekschakelaar hebben voor extra elektrische veiligheid, vooral bij natte ruimten zoals de badkamer.
- Correct aarden: Volgens de norm moet iedere metalen leiding, stopcontact of natte ruimte correct geaard worden ter bescherming tegen lekspanning en elektrocutie.
- Gebruik van goedgekeurde materialen: Apparatuur, kabels en installatiemateriaal moeten gecertificeerd zijn en geschikt voor de toepassing en omgeving.
De geschiedenis en evolutie van NEN 1010 in bouw en renovatie
NEN 1010 vindt zijn oorsprong in internationale normen van de IEC (International Electrotechnical Commission) en is sinds de invoering in de vorige eeuw het fundament voor Nederlandse elektrische installaties. Door de jaren heen zijn updates gekomen op basis van technologische vooruitgang, veranderende wetgeving én nieuwe inzichten uit de elektrotechniek. Vroeger lag de focus vooral op elementaire brandpreventie. Tegenwoordig ligt de nadruk veel meer op gebruikersveiligheid, complexe woninginstallaties, smart home-integratie, energieopslag en laadinfrastructuur voor voertuigen. Bij iedere verbouwing of uitbreiding is de meest actuele versie van de NEN 1010 verplicht; oudere installaties moeten vaak geüpdatet worden als je ze wijzigt of uitbreidt.
- Smart home-oplossingen integreren: Denk aan slimme schakelaars, LED-verlichting of beveiligingssystemen. NEN 1010 schrijft hier voor dat je alleen technologie mag toepassen met CE-markering en correcte installatie-eisen.
- Renovatie van bestaande woningen: Oude bedrading vervangen of extra groepen bijplaatsen? De hele installatie moet voldoen aan de nieuwste eisen, inclusief RCD’s (aardlekschakelaars) en vlamboogdetectie.
Stappenplan: Zo pas je NEN 1010 toe bij een verbouwing
Elke verbouwing vraagt om een gestructureerde aanpak op basis van NEN 1010.
- Inventarisatie installatie & uitbreidingswensen: Controleer de bestaande installatie, bepaal waar groepen, stopcontacten of extra leidingen nodig zijn.
- Risicoanalyse uitvoeren: Stel vast waar aardlekbeveiliging, extra aarding of specifieke armaturen nodig zijn volgens de norm, zoals in natte ruimten.
- Installatiemateriaal selecteren: Kies materialen met de juiste keurmerken, geschikt voor omgevingstemperatuur en belasting.
- Installatieschema en installatietekeningen maken: Gebruik tools als Stabicad, Autocad of tekenhulp om exacte leidingen/kabelroutes te plannen.
- Vakkundige aanleg volgens de norm: Leidingen, automaten, groepenkast en andere componenten volgens de aangegeven installatievoorschriften aanleggen.
- Testen en inspecteren: Voer met bijvoorbeeld een Fluke installatietester een volledige controle uit op doorlusweerstand, aardlekschakelaars en vlamboogdetectie.
- Opleverdocumentatie: Stel keuringrapporten, revisietekeningen en een opleveringsbewijs op. Deze documentatie is essentieel bij verkoop of verzekering.
De rol van inspectie en keuring volgens NEN 1010
Na de oplevering van je verbouwing of uitbreiding is een inspectie noodzakelijk. Vanuit NEN 1010 wordt een Eerste Bijzondere Inspectie (EBI) aanbevolen. Essentiële punten zijn onder meer:
- Visuele inspectie: Zijn alle componenten gemonteerd volgens de richtlijnen? Kloppen installatietekeningen met de werkelijkheid?
- Meting en beproeving: Het uitvoeren van elektrische metingen, zoals isolatieweerstand- en aardlekschakelaarmetingen, om de installatie conform de norm werkend en veilig te verklaren.
- Controle documenten: Is de revisietekening bijgewerkt en liggen montage- & keuringscertificaten klaar, zodat er altijd traceerbaarheid is?
Wil je meer weten over het uitvoeren van bedrijfsinstallaties en het laten keuren ervan? Bekijk dan onze pagina over professionele bedrijfsinstallatie keuringen en aanleg.
Veelvoorkomende fouten bij toepassing NEN 1010 bij uitbreidingen
Zelfs ervaren elektriciens komen nog wel eens valkuilen tegen. Denk aan:
- Vergeten verdelen over groepen: Nieuwe apparaten zoals inductiekookplaten, warmtepompen, of zonnepanelen kunnen bestaande groepen overbelasten. Verdelen van stroom volgens NEN 1010 is dan verplicht.
- Foutieve plaatsing aardlekschakelaars: Niet iedere groep is goed beveiligd, vooral bij uitbreidingen in oudere installaties waar geen aardlekschakelaar aanwezig was.
- Onvoldoende rekening houden met IP-beschermingsklasse: In vochtige of natte ruimten moeten armaturen, schakelmateriaal en stopcontacten een IP-beschermingsklasse van minimaal IP44 hebben.
- Verkeerd aansluiten van speciale groepen: Denk aan Perilex-aansluitingen, krachtgroepen of laadpalen voor elektrische voertuigen; deze vragen om extra zorg en vakkundigheid.
Benieuwd naar het correct aanleggen van een aparte groep voor je keuken of vernieuwen van je woonkamerinstallatie? Leer meer over onze service keukenstroom en groep aanleggen.
Praktische tools, software en hulpmiddelen voor NEN 1010-toepassing
Bij elke moderne verbouwing zijn digitale tools een uitkomst bij het naleven van de norm. Gebruik software zoals Stabicad of Revit om installaties te engineeren – vooraf kun je dan clashes en te volle leidingen signaleren. Voor berekeningen regels NEN 1010 bestaan webportalen en rekentools, bijvoorbeeld via NEN Connect of technische rekenmodules voor kabelberekening (Qbus, Niko Home Control). Apparatuur als Fluke-multimeters of lasdozentesters zorgen dat je niet alleen op papier, maar ook praktisch voldoet aan de norm. Richtlijnen van ISSO, Techniek Nederland en de NEN zelf geven inzicht in detailregels en checklists.
- Digitale keuringsformulieren: Houdt automatisch overzicht op gebreken, noodzakelijke aanpassingen én keuringsrapporten voor verzekering of verkoop, zoals vereist in NEN 1010.
- Installatiebeheer portals: Lever alle documenten en schema’s digitaal aan bouwpartners of opdrachtgevers (denk aan BIM Managers of aannemers).
Direct aan de slag met het aanpassen of uitbreiden van je woninginstallatie? Bekijk hoe wij volledige woninginstallaties volgens NEN 1010 uitvoeren op onze pagina woninginstallatie uitgebreid en veilig laten uitvoeren.
Vraag eenvoudig je offerte aan voor NEN 1010-conforme installatie
Wil jij een zorgeloze verbouwing of uitbreiding zónder gedoe met keuring of inspectie? DAMAN installatietechniek regelt alles, van ontwerp tot oplevering – altijd conform de nieuwste NEN 1010-eisen, met vakmensen die jaarlijks bijscholen en werken volgens ISSO- & Techniek Nederland-richtlijnen. Ontvang snel een offerte op maat voor jouw verbouwproject via snel en vrijblijvend offerte aanvragen voor NEN 1010-installatie .
Meest gestelde vragen
1. Hoe controleer je of jouw verbouwing voldoet aan NEN 1010?
Bij een verbouwing start je met het updaten van de elektradocumentatie en het raadplegen van de laatste versie van de NEN 1010-norm, een standaard opgesteld door het NEN-instituut en veel besproken in het vakblad Elektrotechniek.nl. Experts zoals John Visser, elektricien en trainer, adviseren altijd te werken met een installatietester van bekende merken zoals Fluke of Metrel om alle nieuwe groepen en leidingen door te meten.
Vervolgens toets je, met behulp van schema’s en merknamen als Hager en ABB, de beveiligingen en aarding, zodat voldaan wordt aan de veiligheidsvoorschriften voor kortsluiting, aardlek en overbelasting. Wil je weten welke eisen op jouw locatie gelden? Bekijk de regionale mogelijkheden binnen ons werkgebied als je bijvoorbeeld zoekt naar een ervaren elektricien in Delftland. Voor meer info: elektrisch laten keuren.
2. Welke stappen moet je praktisch nemen bij het uitbreiden van een groepenkast volgens NEN 1010?
Als je de groepenkast gaat uitbreiden, bijvoorbeeld vanwege zonnepanelen of een kookgroep, begin dan met een risicobeoordeling; dat is verplicht vanuit de NEN 1010-paragrafen en ondersteund door brancheorganisaties als Techniek Nederland. Gebruik een softwaretool als Stabicad voor het tekenen van het installatieschema, zodat je direct ziet waar extra automaten of aardlekschakelaars noodzakelijk zijn.
Zorg dat alle nieuwe bekabeling (meestal van het merk Draka) correct wordt aangesloten en dat de aansluitpunten voldoen aan de minimale afstanden zoals de norm voorschrijft. Wil je een deskundige check of praktische tips voor groepenkasten? Bel gerust met DAMAN installatietechniek op 085 333 2924 of vraag info via info@damaninstallatie.nl.
3. Wat zijn veelgemaakte fouten bij het aanpassen van installaties en hoe voorkom je deze volgens NEN 1010?
Veelvoorkomende missers zijn onderdimensionering van kabels en het vergeten van een goede aarding, wat kan leiden tot gevaarlijke situaties. Volgens NEN 1010 en aanbevelingen van toonaangevende personen als elektrotechnisch inspecteur Peter Snijders (bekend van InstallatieJournaal) is het cruciaal om kabelberekeningen uit te voeren met erkende tools zoals NEN Online of ABB software.
Daarnaast moet je rekening houden met selectiviteit tussen groepen en fijnmazig vastleggen van alle aanpassingen in het logboek. Zo bewijs je achteraf dat je alles volgens protocol hebt gedaan. Wil je lokaal advies over complexe uitbreidingen? Bekijk nieuwbouw- en renovatieprojecten in het Westland voor praktijkvoorbeelden uit jouw regio.
